Quaresmanizm

Şener Şen’in “Namuslu” adlı bir filmi vardır, izlemişsinizdir mutlaka. İzlemediyseniz izleyin ya da Quaresma meselesini başından beri aklınızdan bir geçirin, o filmin farklı bir sürümünü izlemiş kadar olursunuz. Çevrenin bir karakter yaratması ve kendi yarattığı karakterle çatışması durumu… Konu ne olursa olsun, memleketin her köşesinde rastlayabileceğiniz bir şeydir.

Bugün Quaresma istenmiyor. Bence de istenmeme nedenleri, istenme nedenlerinden daha fazladır. En başta maddi olarak Beşiktaş onu karşılayacak durumda değil. Daha birkaç ay önce Avrupa’dan men nedenlerini hatırlamak bile olayı büyütmemeye yeterlidir aslında. Simao’nun 1 milyon Euro’sunu, 8273 eşit taksite bölmek zorunda kalan bir Beşiktaş söz konusu.

Bir de “sahadaki Quaresma, aldığı para kadar fark yaratıyor mu?” sorusu var ki, onun cevabı da negatif. Zaten genelde senenin yarısında olmuyor. Olsa da taktiksel olarak doğru kullanılmıyor. Quaresma gibi oyuncuların doğru kullanımı, radikal taktisyenlerin işidir ki; onların da memleket futbolunda ömürleri kısadır. Schuster gibi… 

Elde kalan, gerçekçi ve bilindik senaryo da şöyle işler; Quaresma sezonu iyi açar, Kasım ayı gibi zirve yapar, o sıra sakatlanır ve sakatlık süresi üç ile çarpılır. Çünkü tedavi oluyorum der ve ülkesine gider, dönmek bilmez, ne yaptığı da bilinmez… Döndüğünde fizik olarak takımın gerisinde kalır.  Tekrar form tutana kadar iş işten geçer…

Canı sıkılır; kırmızı yer, en kritik maçta 1.7 km koşar, üzerine oyundan çıkarılınca hocaya bildiği tüm küfürleri dışından okur. Kaptanlık bandını istediğine (Simao’ya) ‘nişan kurdelesini kesen ailenin değerli büyüğü’ edasında takar… Bu ayrımcılık, takımın geri kalanında havayı bozar ve her şey sarpa sarar…

Ama Quaresma’yı böyle tanımlamak, doğru olduğu kadar yüzeyseldir; tam olarak gerçeği yansıtmaz. Çünkü bu karakteri yaratan yine bizleriz… Sonrasında o karakterle çatışan da bizleriz… O yaratılan karakterin ışığında “taraftarlık algısı” ile oynanan, yine bizleriz…

Filmi başa saralım. Quaresma, Beşiktaş ‘ı “en son gol atmıştım, ama güzel taraftarı vardı” cümlesiyle özetleyebilecek kadar tanırken; Beşiktaşlı şampiyonluk kutlamasında onun adını inletti ve 1 yıl boyunca bekledi.  Quaresma’yı tuttuğun takımın forması altında izlemek; mantık penceresinin biraz dışına bakıp, futbol romantizminin kokusunu alan herkesin isteyebileceği bir şeydi.  Ben de istedim ve bekledim de… 

Blogun ilk günleriydi o zamanlar, kendisiyle alakalı dilenme makaleleri de hala mevcuttur. Borsaya bildirildiği gün çocuk gibi şen olmuştum. Askerden yeni gelmiş, çarşı izninin dahi olmadığı bir yerden sıyrılmanın etkisiyle olanı biteni yemiş, neticesinde “tersoluğun” sözlük karşılığı halini almış olmama rağmen; Q7 baskılı tişörtün de beyaz olanını alarak, imza törenine de gitmişimdir. Maksadım o katkıyla vicdanımı rahatlatmaktı… Çünkü mantıklı tarafımda biliyordu ki; “Quaresma gibi oyuncuyu alıyorsan, gelirinin üzerinde transfer yapıyorsun demektir.”

Beşiktaş’taki ilk günlerinde, adıyla yaşattığı etki kadar, aldığı para kadar; sahada fark da yaratıyordu aslında… Çünkü doğru kullanılıyordu en başta. Quaresma’ya “geri gel” demek yerine, savunmaya “ileride bas!” diyen bir mantalite söz konusuydu. Böylece hem takım savunmasında kopmalar yaşanmıyor, hem de Quaresma topu kaleye yakın alıyor ve ezber bozuyordu. Kısacası; sistem Quaresma’yı kaldırmakla beraber, lezzetleniyordu…  

Sonrasında ise malum “uzay takımı” olma yolu ve Q7 Çetesi’nin oluşumu…  Quaresma’yı, Beşiktaş isminin de üstüne çıkarılma eylemi tam da o zamanlar başladı. Quaresma artık sade bir Beşiktaş futbolcusu değil, Beşiktaş acentesi olmuştu. Onun paralelinde, onun dilinden anlayacağı ön görülen futbolcular getiriliyordu. Hatta ve hatta gelecek sezon takımın başına, yine aynı mantıkla Portekizli, “söz dinleyen”, Quaresma isminin üzerine çıkmayacak bir hoca ile anlaşılıyordu. 

Tüm bunları yaşayan Quaresma değil de Ekrem Dağ olsa; o da bir müddet sonra sapıtırdı. Quaresma’ya da maalesef bu oldu; o büyü bozuldu… Neticesinde; Rapid Wien maçında sakat sakat sahada kalmaya çalışan, zaman kaybetmemek adına sahada martı kovalayan, formasına sadakat gösteren Quaresma’nın; bir derbi maçı öncesinde manasızca kırmızı kart gören, en önemli Avrupa maçında 1.7 km koşan bir Quaresma’ya dönüşünü seyreyledik...  

Oysa bizlerin yıldız manyaklığı, sahadan belli bir obje seçip putlaştırma yolumuz olmasaydı; Quaresma hala daha Beşiktaş’ın başarılı bir “futbolcusu” olarak kadrosuna duruyor olabilirdi… Şimdi gelinen noktada, meseleyi iki tarafın en kesin noktasından bakan; net şekilde ayrılmış iki taraf var. 

En başta, yönetim tarafında bu konu tutarlı şekilde yönetilemedi. “Quaresma neden kadro dışında?” sorusu, gayet net şekilde cevaplanabilirdi. Bunun net cevabı, en başından da dediğim gibi; maddiyat… Ama hala sorumluluk Samet Aybaba’nın sırtından alınmış değil. O nedenle taraftara, “Quaresma’yı isteyen, maaşını versin madem öyle” diyen Toraman; düşman ilan edilebiliyor. Çünkü insanlar, hala Beşiktaş’ın Quaresma’ya ödeyecek parasının olmadığını anlamış değil.

Toraman’ın sözü doğru oysaki; ama bunu diyecek olan kişi o değil. Zira kendisinin de maç başılarla 3 milyon TL’nin üzerine çıkan yıllık maaşı da; yerliler bazında, en az Quaresma’nın yabancılar bazında olduğu kadar “denge bozuyor”. Tabi, Toraman 300 bin alsa da o lafı etmemeli. Ama etmesi gereken de etmiyor, çünkü ortada bir tutarlılık yok. Çünkü diğer tarafta yine yüksek maaş alan Almeida, “hoca istiyor” maksadıyla kadroda kalabiliyor… En baştan denecekti; “Yabancı oyuncularda yıllık maaş sınırımız 1.5 milyon Euro’dur.  Çıkardığımız bilanço sonucunda tek çözüm yolu budur. Adı ne olursa olsun; fazlasını alan oyuncuyla yollarımız ayrılacak. Talibi olan bonservisiyle, olmayan fesihle…”

“Hiç bir şeyle değişilmez!”den, Quaresmanizm’e…

Bu mesele elbet çözülecek. Hatta bana göre yolun sonunda Quaresma tekrar İnönü’ye çıkacak… Yine bana göre Almeida’nın satılması durumunda; Batuhan, Pektemek gibi santraforlar varken, Quaresma’nın ‘serbest forvet’ rolüyle onların etrafında dolanacağı bir hücum hattı, bugünden iyi olabilir, bir başka santrafora ihtiyaç duyulmayabilir.

Ama konu kapansa da iz bırakacaktır bu yaşananlar… Quaresma, yine o büyü bozan sebeplerle birlikte dönmüş olacak en başta; bu kez taraftar sayesinde... Taktik veren hocasına, “ne konuşuyorsun, zaten beni taraftar döndürdü!” gözüyle bakabilecek. Yine bir oyuncu, kendini Beşiktaş üzerinde hissedebilecek. Çünkü daha ilk lig maçında Quaresma dendi, derbi maçı öncesi tesislere gidildi; yine Quaresma dendi…

Bir Beşiktaş vardı oysa eksiden, taraftarın derbi maçları öncesi tesislere gidip baklava yedirdiği, meşale ile uğurladığı… Hiçbir futbolcusunu ayırmadan, gözetmeden; sadece “Beşiktaş!” diye seslendiği, ne oldu ona? Hani “hiç bir şeyle değişilmez!”di? Bana Quaresma ile değiştiriliyormuş gibi geldi… 

Kızma… O gün tesislerde olan ya da olana saygı, sevgi gösteren arkadaşım. Sana “Quaresmasporlu” demeyeceğim, bu bence de ağır ve konuyu iyice bataklığa sürükleyen bir yaklaşım. Senin Beşiktaşlı olduğunu biliyorum. Zaten orada olanların üzerinde FEDA tişörtü olanı da vardı, küçücük formasını giymiş çocuğunu omzuna alıp gideni de vardı… Belliydi ki Beşiktaş gönüllerinde hala mevcuttu ama bunu unutmuşlardı. Çünkü algısıyla oynanmıştı…

Bunu kabul edelim artık, taraftarlık algımızla oynandı. Bunu en son Beşiktaşlı yaşar diye düşünüyordum bundan yıllar evvel, ama oldu… Quaresma bir sembol, ikon… Asıl mesele; “Quaresmanizm” diye bir akımın ortaya çıkmış olması. 2000’ler sonrası başlayan üçüncü sayfadan çıkma operasyonlarıyla, yıldızcı politikalarla… 

Quaresmanizm akımı şöyledir kısaca; “Ben mecbur muyum Mehmet Akyüz gibi kazmaları izlemeye, Quaresma gibi adamlar varken!?” Evet, Güntekin Onay gibi insanların da destek vermeye başladığı akım böyle özetlenebilir sanırım… 

Artık taraftarı mutlu etmek kolay olmuyor. Sahada Beşiktaş’ın var oluyor oluşu, mutlu olmaya yetmiyor… O yüzden; 19 yaşında Hasan Türk ilk maçına çıkmış, Giuinti’den sonra orta saha bölgesi; her iki sanatı da icra etmeye çalışan (savunma – hücum), pasını attıktan sonra yerinde durmayan bir solak görmüş; kimsenin umurunda değil…  O yüzden Necipler, Veliler “koşan kazma”, Pektemek en fazla leblebici çırağı, yetersiz… Onların "takım" olmasını beklemek, bireylerin değil takımın öne çıkmasını arzulamak; manasız...

Üstündeki forma değil, tozluğun altındaki ayakların ne kadar görsel efekt yaptığıdır artık önemli olan. O yüzden Quaresmanizm’e göre; “Quaresma çıksın oynasın, en azından iki trivela yapar; şenleniriz. Yoksa bu Beşiktaş izlenmez…”

Neyse çok uzattık. Ama ne yapalım; sussam olmuyor, susmasam olmaz… Dil dursa Hakim Bey…