Kupa Hak Edenin

Almanya’nın Dünya Şampiyonu oluşu birçokları için turnuva genelinde “hak edilmiş” bir başarıydı. Ancak biraz eksik kalıyor, çünkü onlar kupayı bu jenerasyonun temelini attıklarından bu yana hak ettiler.

 Maçın ikinci yarısı başlarken Arjantin teknik direktörü Sabella bir değişikliğe gitmişti. Aslında sahanın iyilerinden biri olan Lavezzi çıktı, turnuva boyunca pek ışık vermeyen Sergio Aguero girdi. Bu tamamen "oyuncu odaklı" bir değişiklikti, öncesi yoktu. Mantık tamamen şuydu sanki; "Adam sonuçta Aguero, çıkar bir şeyler yapar!"

Almanya teknik direktörü Low ise sakatlıklar haricinde değişiklik konusunda pek acelesi yoktu. Çünkü sahadakileri de tanıyordu, kenarda oturanları da. Öncesinden bir planı vardı, maçın akışına göre farklı hamleleri saklıydı. Haliyle saatlerin Götze'yi gösterdiği an, en uygun zaman olacaktı.
Klose'nin yerine Götze'nin oyuna girişi iki şeyi değiştirdi. Top artık daha çok Almanya'da kalıcak ve uzatmaların acı çektiren dakikaları Arjantin için daha ağır geçecekti. Aynı zamanda hücumda da daha bilinmezli bir takım olacaklardı. Göğüs kontrolü ve akabindeki harika volesi bir yana, Götze'nin o noktaya koşu atması zaten yeterince bilinmezliydi...

Almanya çok uzun zamandır büyük turnuvalarda en "takım" görüntüsünü veren takımdı. Aynı zamanda en tempolu, en lezzetli hücum aksiyonları olan bir takım. Aslında 2010'da da bu kupaya yaklaşmışlardı. İspanya karşısında takımın kilit oyuncusu Müller yoktu. Ve bugünlerde fazla fazla var olan "hamle oyuncuları" da biraz eksikti. Kısacası, elde ne Schurrle vardı, ne de Götze... Ama artık var, ve gelecek turnuvalarda da olmaya devam edecekler. Kilit adamların birçoğu genç, Draxler gibi sıra bekleyenler de cabası.

Ama eğer sadece finale odaklanırsak, Arjantin de kazanacak kadar futbol oynadı. Sabella'nın turnuva boyunca ortaya attığı mantık gayet idealdi. Dörtlü savunma ve önündeki üçlü orta saha çakılı oynuyor, golü bulma adına her şey Messi başta olmak üzere ilerideki üçlünün ayaklarına bırakılıyordu. Aslında Messi de bugünün şartlarında yeterince "tek adamlı takım" görüntüsü verdi. 86'daki Maradona etkisini beklemek fazla hayalcilik.

Futbol o günlerdeki kadar yavaş değil, ayrıca takımlar da o günlerde olduğu kadar kopuk oynamıyor. Örneğin efsane slalom golünü bugünlerde yapmak, teknik olarak imkansız. Çünkü zaten takımlar tek hat üzerinde savunma yapıyorlar, adamları teker teker yakalamak pek mümkün değil. Son olarak da Messi'nin İspanya'da kaç maça çıkıp, bu turnuvaya gittiğine de bakmak gerek. Bu kupa ona yakışır mıydı? Fazlasıyla... Artık 31 yaşında, yani üst düzey futbolunu son olarak sergileyeceği Rusya 2018'e bakacağız.

O zamana kadar orta sahaları Biglia'lara teslim etmeyecek (son dakikada Messi'ye attığı şey 'pas değiş iftira atmak' deyiminin tam karşılığıydı) bir jenerasyon yakalanması gerek. Ve tabi, gözümüz yeni bir Batistuta'da değil, onun gibisini bulmak zor ama en azından Crespo kadar büyük anlarda, sakince gol vuruşu yapacak santraforlar için de ilanları şimdiden basmak gerek. Yoksa o gün 35 yaşında olan Milito, o gün 39 yaşındayken de aranır!

Duygu Yok, Strateji Var

Aslında Brezilya’nın düştüğü durum, saklı bir gerçeği gün yüzüne çıkardı: Futbol, gazla çalışan bir spor dalı değil…

Henüz Hırvatistan maçı başlangıcında Brezilya milli marşı söylerken futbolcuların yüzündeki hal, pek sağlıklı görünmüyordu. Çünkü bu oyun belki günden güne daha çok fiziki mücadeleyle oynanıyor ama aynı zamanda taktik akılla… Güvenilir bir stratejiye sahip olmak ve onu sakince uygulamak, üst düzey futbolun bir numaralı vazgeçilmezi. Ev sahibi Brezilya’ya karşı 8′inci gole yaklaşmış olmasına rağmen, yüz ifadelerine bakıldığında sanki daha önceki 7 gol sayılmamış gibi bir hal takınan Almanya’nın yaptığı şey buydu. Biraz Hollanda’nın da…

Sol bek, kanat, forvet: Blind!

Sakinlik demişken, Blind’in attığı golde vuruş öncesi kontrol… Sanki sol ayağının ucunda çivi varmış da, top önünde patlamış gibiydi. Turnuva boyunca harika oynadı, Van Gaal’in 5′li savunması onun ve Kuyt’ın enerjisi sayesinde çoğunlukla kağıt üzerinde kaldı. Çünkü onlar -özellikle de Blind- gerekli zamanda kanat hatta forvetti…

Bahsi geçen golde aynı zamanda yine Brezilya’nın savunma – orta saha arasına düşen bir topta çaresiz kalışı da var. Görüldü ki Thiago Silva sadece felaketi yavaşlatan bir kalkan olabilirmiş, mesele çok daha derin ve büyük. Kalitesizlik, forvet bölgesinde eski Ankaraspor’lu Jaba görülse kimsenin şaşıramayacak hale gelmesi değil sadece. Takım olarak ciddi şekilde skandal bir görüntü vardı. Elde “Neymar çıksın, alem Brezilyalı görsün” planı varmış, o kadar. Hırvatlar eğer ilk maçta atmosferden çekinmeyip, başlangıçta hücum etseymiş, Japon hakem bile onları gruptan çıkaramayabilirmiş.

Mascherano Olmak

Aslında Dirk Kuyt’ın maç sonrasında dediği doğru; “Tipik bir yarı final maçı.” Anormal olan dün geceki, Almanya gol tekrarlarıyla yeni gollerinin birbirine karıştığı maçtı. Genellikle Dünya Kupalarının tüm güzelliği grup maçlarında sergilenir. Sonrasında takımlar hücum etmeye çekinirler. Adlarında Hollanda, Arjantin yazılsa bile. Çünkü bu, dört yılda hatta kimileri için 20 yılda bir gelen bir şans. İşin “şansa” bırakılmaması gereken bir şans… Hatta mümkün olduğunda az şansa, yani penaltılara.

1994 yılında Roberto Baggio o efsane penaltıyı kaçırırken atlanan bir şey vardı. Baggio o penaltıyı atsa bile hala Brezilya’nın tur şansı büyüktü, yani biraz iş işten geçmişti. Futboldaki en büyük mantık hatalarından biri, takımın en iyi penaltıcılarını sona saklamak. Ya o noktaya kadar gelinmezse? Örneğin Hollanda, açılışı damarlarında kan değil buz dolaşan Dirk Kuyt açılışı yapsaydı, moralli başlayan taraf onlar olmaz mıydı? Vlaar’ın penaltısı kaçırılmış bir penaltıydı, Sneijder’in ise daha çok “kurtarılmış”… Romero’nun hakkını teslim etmek gerek, orada köşeyi tahmin etmekten fazlasını yaptı.

Bir gerçek var ki, nihayet Lionel Messi finalde… Her futbolseverin içinde bir uhde olmuştu bu hiç şüphesiz. Ve bunu sağlayan şey, en başta da Javier Mascherano. Robben şut açısı bulduğunda görüntüde dahi yoktu. Sadece birkaç metrelik mesafede yetişti ve sadece topa değil bir ülkenin kaderine yatarak müdahale yaptı. Mascherano olmak diye bir şey vardı ve biz onu gördük. Eğer olur da Arjantin bu kupayı alırsa, memlekette heykeli yapılacak an, o an…

1990′ın rövanşı olacak. Brehme, o gün Maradona’yı ağlatmıştı. Bakalım Rodriguez’in penaltısı sonrası neredeyse ilk kez bir insani tepki veren Messi, final sahnesinde neler yapacak…

Skorborda Bakmayan Takım

Müller Müller’liğini yapmış, Klose de tarihin en golcüsü olmuştu. Artık Almanya, daha maçın başları olmasına rağmen finaldeydi. Ancak yine de hiçkimse “Nasıl olsa maç koptu” diyerek ezber bir şut atmıyordu. En iyi gol açısı bulunana kadar pas! İlk golden, Schürrle harikası kadar her gol Almanya kokuyordu. Aynı takım disiplini, aynı ciddiyet… Bir tek Mesut’un sağda Schürrle boşken attığı şutun dışında. Orada pozisyon kaçtıktan sonra ettiği küfür de o vuruş tercihi de pek Almanca değildi…

Almanya için tarih boyunca “takım, disiplin” kelimeleri sıklıkla kullanılmıştır zaten. Ancak Dünya Kupası tarihinin hiç kuşkusuz en spektakürler sonucuna imza atan takımı artık bu basit kelimelerle özetlemek yetmez. Almanya, yetenek olarak da bu oyunun teknik tarafındaki ana vatanı Brezilya’dan kat kat üstündü. Brezilya, belki maça 13 kişiyle çıksaydı, denge o zaman sağlanabilirdi.

Mourinho’nun da maç öncesinde açıkladığı gibi, Thiago Silva Brezilya adına çok daha büyük eskikti. Ama Brezilya’da asıl kopukluk yaşanan bölge orta sahaydı. Defansla aralarındaki bağ oldukça mesafeliydi. Hal böyle olunca Khedira rakip kale etrafına sefer düzenlemeye başladı. Farkın hızlıca açılmasındaki kilit nokta bu. Cezayir gibi takımca alan savunması yaparsanız, Khedira’nın topla fark yaratmasını bekler ve onun tek zaafiyetinden faydalanırsınız. Ancak aksi durumda, onun temposu ve koşu devamlılığı devreye girer. Yani, en iyi özellikleri…

Bir Dünya Kupası yarı finali. Rakip, turnuva öncesinde çoğunluğa göre favori olan ev sahibi Brezilya. Skor, bir sanal oyunda ortaya çıksa “Bozuk bu!” denilerek geri idade edilecek kadar garip… 7-1! Futbol dünya üzerinde var oldukça hatırlanacak, hatırlatılacak ölümsüz bir maça şahit olduk, farkında mıyız?

9 numara

Arjantin – Belçika çeyrek finalinin başlangıcında bir sekron problemi yaşadık. Topa Lavezzi dokunuyorken spiker Caniggia’yı telafuz ediyor, ses neredeyse o kadar geriden geliyordu. Atılan golde de aynı sekron sorunu vardı ancak bu kez golün spoiler’ini veren bir ses değildi. Higuain’in o topa vurmadan önce şut pozisyonunu alışı… Zaten artık nesillerinin tükendiği söylenen klasik 9 numaraların bir numaralı özelliği değil midir bu? Hiç evelemeden, gevelemeden; golün kokusunu aldığı anda şutlamak!

Gol leziz, ancak onun haricinde de maçtaki en etkileyici performans Gonzalo Higuain’e aitti. Topu önde tuttu, Arjantin’in hücumda çoğalamadığı anlarda zaman kazandırdı, bazen de – teknik direktör Sabella’nın geriye doğru intihar ettiği pozisyondaki gibi- bizzat, tek başına gole yürüdü. Santrfor gibi santrforları ayrı bir seven bizlere, ilaç gibi gelen bir oyun oynadı.

Sabella’nın sisteminde Lionel Messi kaleden bir hayli uzakta kalıyor. Aslında bu, “Messi olmaktan da uzakta” anlamına gelmekte. Tarzına ters olsa da, Maradona rolüne daha yakın oynaması ve yine ciddi şekilde fark yaratması değerini daha çarpırcı şekilde ortaya koyuyor. Atılan golde, asisti yapacak Di Maria’nın koşuşunu yapması için orta sahada topla mini dans etti. Ancak asıl “Made in Messi” yazan işi, orta sahanın gerisinden Di Maria’ya attığı ara pasıydı. Pas da değil, adamı zorla topla buluşturmaktı o! Sanki top taksi çevirip, Di Maria’nın önünü kesmişti.

Di Maria’nın yokluğu, Hollanda maçında ciddi bir eksiklik olacak. Ki Hollanda savunmasının en çok zaafiyet gösterdiği anlar, kanatlarda topla kat edebilen oyunculara karşıydı. Avustralyalı Lecki’nin oynadığı futbol hala gözler önündedir… Artık Lavezzi için hayata dönme vakti. Yoksa Arjantin’in “sineğin yağını hesaplayan” bir teknik adama sahip Hollanda’ya karşı işi pek kolay olmayacak.

2018'de Görüşürüz!

Normal şartlarda grup maçlarından sonra Dünya Kupası’nın üst turları keyifsiz geçer. Öyle ki Fransa – Almanya maçında bile bir gol, maçı kilitlemeye yetmişti. Bu oyunu belki en iyi değil ama “en lezzetli” oynayanlar, Güney Amerikalılar. Onlara futbol çok daha fazla yakışıyor. Top teknikleri, oyuna olan aşkları, tribünlerdeki tutku… Brezilya ve Kolombiya arasında geçen maç, belgesel tadında bir çeyrek finaldi.

Bazı maçlarda özellikle topun uğramasını istediğiniz ayaklar vardır. Neymar ve James Rodriguez’de olduğu gibi. James’in Neymar’a nazaran farkı, estetik açıdan görsel şov sunmasının yanı sıra her hareketiyle sonucu değiştirecek bir iş yapabiliyor. Hatta şöyle de diyebiliriz, ayağına aldığı her topla bonservisine 100 bin euro daha ekliyor. İşin acıklı tarafı, maç boyunca taşıdığı topları Teofilo Gutierrez’e ulaştırmak zorunda oluşuydu. Falcao’nun varlığı, Kolombiya’ya bu rüyanın çok ötesinde şeyler yaşatabilirmiş.

Artık bu kadar kısa zamanda aksi pek mümkün değil, turnuvanın adamı James Rodriguez’dir. En azından gönüllerde öyle… Çünkü eğer mesele bir takımı taşımaksa, bunu turnuvanın başından beri yaptı. Göz yaşları hayal kırıklığından çok, yarım kalmış gururun eseriydi. Ama üzülmesin, 2018′de o ve takımı çok daha güzel olacak. Hele de etrafına Quintero’yu da ekleyince… Çocukluk arkadaşı Quintero da yetenek olarak pek aşağı kalır gibi değil, bunu zaten U20 şampiyonasında da ispatlamıştı. Dün de oyuna girdikten sonra oldukça hareket getirdi, hücumlara akıl kattı. Attığı yan paslar bile ayrı bir estetik kokuyordu.

Penaltının kahramanı Bacca, topla hareketlenme açısından oldukça değerli bir forvet. Pekerman’ın onu 11′de Teofilo’nun yerine başlatmaması, oldukça büyük bir hataymış. Hatta Serie A’da iyi bir kenar forvet örneği sergilemesine rağmen Kolombiya oyun formatı içinde kendini pek fazla gösteremeyen Ibarbo’nun yerine de Quintero yazılabilirmiş. Ne kadar topla yetenekli adam, o kadar fark… Bunu son dakikalardaki oyun kanıtladı.

Şu ana kadar çeyrek finallerde sadece duran toplardan gol atıldı, ama içlerinden biri fazlasıyla özeldi: David Luiz! Ölü yaprak vuruşu desek değil, kesme desek değil… Ayağının içiyle çizgi filmlerde görülecek bir şut çıkardı. Top bir anda, helikopterden atılan erzak varili gibi kaleye indi. Ve bu adam bir de utanmadan stoper! Mucizevi bir goldü. O mucizevi gollerden, Thiago Silva ve Neymar’sız çıkılacak Almanya maçında daha çok ihtiyaç olacak.

2018 Kolombiya'sında, Yepes'ten doğacak boşluğun varisi de hazır gibi: Pedro Franco

Bitmeyen Üç Dakika

Genellikle basketbola uzak insanların o oyun için “son çeyreği izle, kapat!” önerisi, galiba bazı futbol maçları için de geçerli olacak… O son dakikadaki Dzemaili’nin direkten dönen pozisyonundan sonra Arjantin’de yeni bir nüfus sayımına gitmek gerek. Korkutucu bir rakamla karşılaşabiliriz. Sıradan bir 118 dakikanın, unutulmaz bir finaliydi. Hele ki o bitmeyen 120+3 dakika, dünya futbol tarihinin en acayip hikayesine tanıklık etmiş olabilir. Neler yaşandığının en güzel özeti, maçı anlatan Yalçın Çetin’in bir repliği:

“Benaglio, sıyrılırsa tehlike olur!”

Messi bir keresinde “En öne çıkan özelliğin nedir?” sorusuna, “Kararlılık” cevabını vermişti. Topla hareket ettiği anda kararını çok net veriyor ve asla yarı yoldan dönmüyor. Kötü bir şut tercihi yok, harika yeteneklere sahip olmasına rağmen zorlama çalıma girmek yok… Nitekim, Di Maria’ya asist yaptığı pozisyona rakibi yara, yara geçmesine rağmen bizzat kahraman olmayı tercih etmedi. Çünkü o Messi’ydi. Varsın golü, estetik bir çalımı gereksiz rabona hareketiyle süslemek isteyen Di Maria atsın ve top kaybı yaşama rekoru kırdığı maçım görünürdeki kahramanı olsun.

2006 ve 2010 yıllarındaki Arjantin’in Messi adına “takım kötüydü, çocuk ne yapsın?” bahanesi vardı. Yine biraz var… Arjantin, top rakibe geçtiği anda takım halinde hareket edemiyor, önde baskı uygulayamıyor. Böyle olunca Messi, Barcelona’daki gibi ani kapılan toplardaki cezalandırıcı kimliğinden uzak. Her pozisyonu sıfırdan üretmek zorunda. Zaten o da bunu yapıyor. Messi, bu turnuvada yeterince Maradona’lık yapıyor… 

Çeyrek final eşleşmesi oldukça lezzetli oldu: Arjantin – Belçika. İki adet savunma yapmayı pek beceremeyen ama harika hücumlar gerçekleştirebilen takım. Arjantin’in o hücumları daha kolay sonuca çevirecek silahları var. Ve elbette, Di Maria’nın golünden sonra gök gürültüsü sesi çıkaran tribünleri… Söz konusu futbol olunca, adamlara sevinmek bile yakışıyor!

Bu da mı Gol Değil?

Cezayir maçı sonrasında Belçika için söylenen ortak söz şuydu: Hayal kırıklığı. Oysaki atlanan bir şey vardı, Belçika artık üst turda bu kadar sert savunma yapmayı düşünecek takımlarla karşılaşmayacaktı. Ayrıca o maçta Martens’in attığı gol gösteriyordu ki hızlı hücum fırsatlarında “yok edici takım olma” hakları hala saklıydı. Biraz açık alan buldukları alda gol şansı yaratmaları, onlar için çok kolaydı. Amerika karşısında olduğu gibi… Tim Howard eğer bir dünya rekoru kırmasaydı (16 kurtarış) çeyrek final turlarının en net galibiyeti olacaktı.

Belçika için “çok iyi hücum takımı” denince akla gelecek isimler Hazard’ı, Januzaj’dı, Lukaku’ydu, De Bruyne’dü… Ancak Origi, Dünya Kupası’na asıl damga vuran isim oldu. Eksiği neredeyse yok. Atletik, yetenekli ve harika bir oyun zekasına sahip. Maçın en net gol pozisyonunu yaratırken, kendisine baskı yapacak adamı çalımlamak için “topu kötü kontrol etmiş” numarası yaptı, sonrasında saliselik pas attı. Gün gelecek, bu çocuk bir sezonun en pahalı transferi olacak…

Asla pes etme!

Uzatma dakikalarında bırakın 2 golü, tek gol yiyen takımın bile tekrar ayağa kalkması pek görülen şey değil. Ancak Amerika bunu iki gol yedikten sonra yaptı. Mağlubiyete de karşı durdular, girecek kramplara da… Üstelik, 2-1′den sonra o mucizevi golü ararken turnuvanın en akılcıl serbest vuruş organizasyonunu yaptılar. Almanya maçında Müller’in yuvarlandığı o sahneden sonra ilaç gibi geldi. Bu turnuvada neredeyse her kaybeden “güzel kaybetti”, Amerika da onlardan biri.

Müller Baskısı

Cezayir gruptan çıkma başarısını gösterdikten sonra Vahid Halilhodziç şu açıklamayı yapmıştı: “Eminim hepiniz için sürpriz bir sonuç olmuştur. Ama bizim için öyle değildi. Bizim için bu, üç yıllık çalışmamızın meyvesiydi…” Takımı Almanya karşısında da o sözlerini ispatlıyordu. Cezayir sürpriz bir takım değil, olması gerektiği yerde olan iyi bir takımdı.

Maç boyunca gole yakın durmayı başardılar. Üstelik topu tamamen Almanya’ya teslim etmelerine rağmen… Ancak bir özellikleri vardı. Olağanüstü hallerde bile savunmadan topça çıkarken soğukkanlı kalabiliyor, kısa pas seçimini kullanıyorlardı. Zorunlu durumlarda bile gelişi güzel top şişirmediler. Bu da onları lezzetli bir “direkt hücum” takımı kıldı. Eğer Almanya sahada 12 kişiyle oynamasaydı, o hücumlardan en azından biri gol olabilirdi. Evet, Almanya biri stoperde diğeri kalede görev yapan “Neuer ikizleriyle” birlikte sahada 12 kişiydi.

Maçın sonlarında başlayan, uzatmaların ilk dakikalarında gelen gole kadar süren bir baskı vardı. Aslında o baskı, Almanya’dan çok bir “Thomas Müller” baskısıydı. Herhangi bir mevkisi yok gibiydi. Her yerden çıkabilirdi. O maçı alacaktı, bunu hissettirmişti. Her pas opsiyonunda doğru yerde, aldığı her topla doğru karar… Golünü de attırdı, rahat etmedi, yine dalga dalga gelmeye devam etti. Çok farklı özellikleri var, ama bir tanesi onu fazlasıyla özel kılıyor: İsyankarlık…